THERAPIE
Vermoeidheid
Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)
Klachten
Ik voel me moe. het is niet dat ik geen zin heb om dingen te ondernemen maar als ik alleen nog maar boodschappen heb gedaan ben ik al moe. Ik ben niet alleen moe in mijn spieren, ze doen ook pijn. Ik heb ook nog pijnlijke gewrichten.Vaak zeg ik dan tegen mijzelf, kiezen op elkaar je hebt nog haast niets gedaan vandaag. Maar dat helpt niet. Als ik zo heb doorgedrukt heb ik daarna soms dagen nodig voor ik weer iets kan doen. Ik slaap veel, ook overdag. 's Middags slaap ik soms wel twee uur . 's Avonds ben ik daarna evengoed uitgeput.. Ik voel mij ongelukkig vanwege deze ziekte. Dat past helemaal niet bij mij. Vroeger was ik altijd bezig. Eerder zou ik mijzelf actief en energiek noemen dan lui. Als ik geen last had van deze klachten zou ik best tevreden zijn maar die klachten maken het leven tot een hel.Mijn dokter kan niets vinden. Hij heeft onderzocht of ik een virale infectie had maar dat heeft geen duidelijke diagnose opgeleverd. Het erge is dat niemand snapt wat er aan de hand is. Veel kennissen denken dat het "tussen de oren" zit. Nou ik geloof daar niets van.
Wat is er aan de hand ?
Er bestaan verschillende termen om hetzelfde type klachten aan te duiden. Sommige termen, bijvoorbeeld M.E (dwz Myalgische Encefalitis), of postviraal syndroom, suggereren dat er sprake is van een nog onbekende ziekteverwekker, een virus. Vooralsnog is dit een onbewezen stelling. Het lijkt dus het beste om maar een neutrale naam te kiezen die de klacht beschrijft en niet een naam die suggereert dat al bekend is wat er aan de hand is. Daarom wordt de aandoening hier, chronisch vermoeidheidssyndroom (C.V.S.) genoemd.
Enkele mogelijke oorzaken
Virale infecties.
Ziekten die genoemd worden als startpunt van de aandoening zijn griep, verkoudheid, of een ontsteking van de lymfeklieren. Deze ziekten geven vaak klachten als spierpijn, en vermoeidheid. Dergelijke klachten zijn normaal en dragen bij tot de rust die nodig is om te herstellen. Het herstel gaat de ene keer sneller dan de andere. Ook tussen individuen kan de tijd die nodig is om te herstellen verschillen. Deze verschillen zijn niet noodzakelijkerwijs een gevolg van de infectie zelf. Ze kunnen ook een gevolg zijn van persoonlijke eigenschappen, de gezondheid voorafgaand aan de ziekte of de conditie van het immuunsysteem. Dergelijke factoren kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat het herstel langer op zich laat wachten. Ten onrechte zou men dan kunnen denken dat het virus nog aanwezig is. Feitelijk is er sprake van een vertraagd herstel na afloop van de infectie.Andere oorzaken.
- Bacteriële infecties worden ook wel genoemd als aanleiding voor het ontstaan van C.V.S.-achtige klachten.
- Rouw om een verlies
- Depressies
- Een stressvol, overactief bestaan
- Geen aanwijsbare oorzaak. In sommige gevallen is geen van deze mogelijkheden van toepassing. Iemand wordt wakker en voelt zich dodelijk vermoeid. Er zijn dus totaal verschillende ziekteverwekkers en ook ziekteverwekkers die niets uitstaande hebben met infecties. Het lijkt niet waarschijnlijk dat er ooit één virus of bacterie gevonden zal worden die verantwoordelijk is voor alle gevallen van C.V.S.
Spierziekte.
C.V.S. is geen spierziekte. Onderzoek van de spieren levert geen aanwijzingen op voor het bestaan van afwijkingen. Andere klachten, zoals geheugen en concentratieverlies, kunnen ook niet verklaard worden door spierziekten. Spieren van iemand met C.V.S. reageren echter precies zo als de spieren van iemand die ongetraind mee doet aan een marathon. Na de wedstrijd krijgen zij hevige spierpijn. Als ongetrainde spieren plotseling overvraagd worden kunnen kleine beschadigingen van de spiervezels optreden. Deze beschadigingen kunnen veel pijn veroorzaken.Lichamelijke mechanismen.
Het is niet duidelijk hoe er een verband gelegd moet worden tussen, enerzijds infecties en langdurig verhoogde stress en anderzijds vermoeidheid. Mogelijk spelen ontregeling van de hypothalamus en een verhoogde cortisol productie een rol.
Gevolgen van C.V.S.
Juist omdat veel C.V. S.-patiënten van nature levenslustige en energieke mensen zijn, is het voor hen moeilijk te aanvaarden dat zoveel minder activiteiten ontplooid kunnen worden.
Eén reactie is om lang te gaan rusten tot het weer een beetje beter gaat. Te veel rust heeft gevolgen voor de lichamelijke conditie. De spiermassa verminderd het longvolume slinkt en de hartcapaciteit neemt af. Een volgende inspanning wordt nog moeilijker en er is nog meer rust nodig om te herstellen. Er ontstaat een negatieve vicieuze cirkel die leidt tot een steeds grotere verzwakking.
Een ander patroon wordt wel aangeduid als zaagtandpatroon. De vermoeidheid dwingt aanvankelijk tot een periode van verminderde activiteit. Als men zich dan op een dag weer wat beter voelt gaat men, verheugd over de herwonnen energie, weer volop in de weer. Tot grote teleurstelling van de C.V.S.-patiënt volgt op de explosie weer een instorting. Daarna moet weer gerust worden om er bovenop te komen. Op deze manier kan geen duurzaam, stabiel herstel optreden. Dit steeds weerkerende patroon van hard werken om de C.V.S. de baas te worden, gevolgd instorten, leidt tot de overtuiging dat de situatie hopeloos is.
zaagtandpatroon
Emotionele gevolgen van C.V.S. Het afnemend vermogen om deel te nemen aan normale activiteiten is teleurstellend en leidt tot een grauw, saai bestaan. Door een sombere stemming gaan gevoelens van lusteloosheid zich vermengen met de vermoeidheid. Het wordt als een onontwarbare kluwen.
Therapie
Wat zou iemand met C.V.S. eigenlijk te zoeken hebben bij een psychotherapeut?
Deze kan helpen bij het maken van een gestructureerd plan om de conditie geleidelijk aan te optimaliseren. Stap voor stap worden activiteiten uitgebreid. Elke volgende stap wordt pas gezet als het lichaam zich heeft aangepast aan de vorige stap. Zo worden de grenzen beetje bij beetje opgerekt zonder grote terugslagen. Ook de tolerantie voor vermoeidheidsgevoelens neemt stukje bij beetje weer toe.
Tenslotte is het belangrijk dat een persoon met C.V.S. weer beter over zichzelf gaat denken. De vruchteloze worsteling heeft ervoor gezorgd dat hij/zij zich is gaan zien als een zieke en als een zwakkeling. Veel lichamelijke sensaties worden gezien als een symptoom van ziekte. Het wordt dan wel erg moeilijk een bevredigend leven op te bouwen binnen de grenzen van het mogelijke.
Veel cliënten vinden baat bij deze benadering. De klachten verminderen en men krijgt weer het gevoel controle te hebben over het eigen leven. Het doel is niet volledige genezing maar wel, zò omgaan met de klachten dat men zijn eigen therapeut wordt in de omgang met een lichaam dat klachten geeft.
Therapie bestaat dus uit hulp bij het opbouwen van een geleidelijk herstelprogramma en steun bij het anders gaan denken over de aandoening en bij het opnieuw opbouwen van een positief zelfbeeld.